Bir önceki makalede “Sosyal Medya” ya giriş yapmıştık. Bu makalede (yine takip ettiğim derslere binayen) : sosyal medya pazarlama planının ana unsurlarını tanımlamaya çalışıp, bir organizasyonun sosyal medyadaki varlığını gözlemleyeceğiz (swot analizini de işin içine koyacağız.). Bunların akabinde rakip analizi nasıl yapılır, hedef pazar nasıl belirlenir, bir sosyal medya stratejisi nasıl belirlenir ve gelişimi nasıl gözlenir sorularının da cevaplarını bulmak için örnek vaka incelemesi ve açıklamalar yer alacak.Sosyal Medya Pazarlama Döngüsü
Yazılımla alakalı olan arkadaşlar yazılm yaşam döngüsünü bilirler. (Aslında yaşam süreci olan her şey için bir döngü mevcut olabilir). Tıpkı orada olduğu gibi sosyal medya üzerinden pazarlama süreci de doğrusal olarak ilerleyen bir süreç değildir. Farklı aşamalardan meydana gelen birbirini etkileyen bir döngüsüdür. Önceki yazı da ilk adımın “dinlemek ” olduğundan bahsetmiştik. Döngümüzün ilk adımını da dinlemek oluşturuyor. Marka hakkında neler söyleniyor dinliyoruz. Akabinde hedefler belirlenmeli, hedeflere varabilmek için hangi stratejilerin kullanılması gerektiği belirlenmeli , bu stratejinin uygulanacağı hedef kitleyi belirlenmeli, hedeflere yönelik kullanılacak araçların tespiti ve uygulanması ile devam edilmeli ve tabi ki bu uygulamaların sonucu gözlem ve ayarlar yapılmalı. Aşağıda döngüyü incelemeniz mümkün.
İyi bir sosyal medya yönetimi için dinlemeden sonra firma ve endüstriyi anlamak çok önemli. Sonrasında rekabet tespiti çok mühim, rakip firmalardan farkı ve artı getiren yönlerin tespiti ile zayıf yönlerin de güçlendirilmek üzere tespitinin yapılması gerekli.… Sosyal medyayı sadece kullanmış olmak için kullanmak ise tamamen boş bir davranış. Amacımız satışlara yansıyacak şekilde verimi elde edebilmek olmalıdır.
Bireysel sosyal medya platformlarında bir firmanın mevcut durumunu denetlemek için hissiyat analizini yaparak başlayabiliriz , objektif olarak markamız hakkındaki fikirlerin analizine hissiyat analizi deniliyor. Erişilebilirliğe geçersek : kimler tarafından nasıl takip edildiğimizi bilmeliyiz
Post edilen içeriklerin sürekli ve düzenli denetlenmesi, yenilenmesi de önemlidir. Ayrıca geri bildirimin oldukça hızlı ve ölçülü olması çok önemli. Ortalama en geç cevap süresinin 3-4 saati geçmemesi gerekiyor. Bu kısa görünüm “marka sağlığı” nın denetlenmesi olarak görülebilir. Ölçüm için kullanılan sosyal ağlar : Facebook, Twitter, Linkedın, Youtube, Flicker ve yurt dışında daha çok kullanılan Ezine makaleleri. Bunlar derste anlatılan kısımlar bir de benim eklemek istediklerim var. Instagram ve Pinterestin de insanlar üzerinde etkisi olduğunu özellikle düşünüyorum.
Rekabet Analizine Giriş
Rakipler hakkında sosyal mecralarda nelerin söylendiğine bakılabilir. Kullandıkları taktikler göz önünde bulundurulabilir ancak, kesinlikle taklit ve benzerini yapma düşüncesinde bulunulmamalıdır. Bunun yanında ise SWOT analizi olmazsa olmaz.
Not : Yeri gelmişken değinmek istiyorum. Sosyal medya aslında geçekten büyük mecralar. Yani olay sadece ülkemizde aktif olarak kullanılan Facebook, Twitter dan ibaret değil . Özellikle uluslar arası markaların kullanabileceği farklı alternatifler mevcut. O sebeple ilgili kurumun nerelerde faaliyet gösterdiğine bakmak da önemli bir ayrıntı olacaktır.
Gelelim örnek bir vaka için çalışmaya (klinik vaka gibi hissettim 😀 ). Bütün örneklerde iyi bir kahve firmasına rakip olmaya çalışan ABC kahve firması üzerinden gideceğiz.
Aşağıdaki tabloda fırsat ve tehditlerin belirlenmesi üzerine gerekli soruları görüyoruz.
SWOT Analiz ve Opsiyonları :
SWOT analizi yapıldıktan sonra nasıl kullanılacağını bu opsiyonlar ile belirliyoruz. Her bir değer birimini diğeri ile birleştirdiğimizde ortaya farklı yönler ve yapılar çıkabilir ve faydalı olabilir. Aşağıdaki her ikili opsiyon kelimelerin Türkçe anlamlarının birleştirilmesi ile çıkarılmıştır.
S-O stratejisi : Fırsatlar ve kuvvetli yanlar birleştirilebilir
W-O : Fırsatlar takip edilerek zayıf yönlerin üstesinden gelinebilir
S-T : Tehditlerin üstesinden kuvvetli yanlar ile gelinebilir
W-T : Zayıflıklardan ötürü dış tehditlere karşı hassas hale gelmemesi için önlem alnablir.
SWOT Matriksi
Swot analizi ile birlikte oluşturulabilen bir tablodur.
SWOT Matriksi | Güçlü Yönler(S) | Zayıf Yönler(W) |
Fırsatlar (O) | S-O Stratejisi | O-W Stratejisi |
Tehditler (T) | S-T Stratejisi | T-W Stratejisi |
ABC Kahve firmamızın SWOT Analizine başlarsak önce güçlü ve zayıf yönlerine bakalım :
Güçlü Yönler |
Zayıf Yönler |
Çoğu Sosyal Medya Platformunda güçlü bilinilirlik | Bazı sosyal ağlarda eksik kalmak (youtube, flicker, foursquare gibi) |
İstenilen sonuçların elde edilebilmesi | Sadece Facebook a odaklanmak |
Tecrübeli ve hevesli ekip | Sosyal ağ adına niteliksel ölçümlerin kullanılmaması |
Yeterli kaynaklar | Kaynak eksikliği |
Hedef kitlenin beklentilerinin çok iyi karşılanması | Gereken desteği görememe |
Sonrada içinde bulunduğu fırsat ve tehditlere göz atalım :
Fırsatlar |
Tehditler |
Hedef kitlenin en çok Facebook ve Twitter da yer alması | Çok iyi rakiplerin bulunması |
Genç hedef kitlenin mevcut olduğu platformlarda sohbet ortamı yaratması | Pazar talebinin azalmış olması |
Rakipler ile birlikte ortak sosyal medya etkinliklerinin düzenlenmesi | Ürünler ile ilgili bilgi almak isteyen müşterilerin beklemek zorunda kalması |
Kahve kalitesinin ciddi manada iyi olması | Rakiplerin sosyal mecralarda oldukça kuvvetli “persona” lar yaratması |
SWOT analizinin akabinde hedef belirleme ile devam etmek istiyorum.
Sosyal Medyada Hedefleri Belirlemek
En yüksek şansı sağlayacak sosyal mecraların seçilmesi ilk adım. Ancak bunu yaparken diğer ağları da ihmal etmemek gerek. Genel bir sosyal medya hedefi oluştururken dikkat etmemiz gereken bir takım maddeleri şöyle sıralayabiliriz :
*Marka oluşturmak
*Müşteri memnuniyetini arttırmak
*Sözel olarak tavsiye edilmesini sağlamak
*Yeni ürün fikirleri üretmek
*Yol göstericiler oluşturmak
*Kriz itibar yönetimi
Hedeflerin belirlenmesini ardından sıra pazarlama planı oluşturmaya geliyor.
Örnek vakada ABC kahve firması için hedef ve stratejiye bakmak istersek öncelikli olanın dinlemek olduğunu zaten belirtilmişti. (Dinlerden sadece kendi firmamız için değil, aynı dinlemeyi rakip firmalar hakkında da yapmamız gerek. Ancak bu dinleme sonucunda oluşturulacak hedef ve stratejiler rakipler ile aynı olmamalı tam tersine fark yaratacak şekilde olmalı, yani kesin bir dille belirtebilirim ki taklitten kaçınmalıyız.) Hedefler ise markanın genç nesle göre güçlendirilmesi yapılabilir , müşteri memnuniyeti arttırılmalıdır bu sayede sosyal medyada hakkımızda olumlamalar görülecektir, yeni ürün ya da kampanya fikirleri oluşturulabilir, arama motoru optimizasyonuna (SEO) bütçe ayrılabilir.
Örnek olayın hedef tablosuna bakmak istersek :
Hedefler |
Genç nesle yönelik marka güçlendirilmesi |
Müşteri memnuniyetinin artması |
Yeni ürün fikirlerinin yaratılması |
Trafik arttırımı için arama motoru optimizasyonu kullanılması |
Şeklinde hedefler oluşturulabilir, bir sonraki makalede ise sosyal mecralarda nasıl taktikler uygulanabileceğine bakacağız. Bir de ödevim var onu da yapacağım 🙂